Demet BALOĞLUUZMAN TABİP (KADIN HASTALIKLARI VE DOĞUM)
En az 1 yıl adet kanaması görmeyen bir kadının bu dönemden önce gördüğü son adete menopoz denilmektedir. Hastalık olarak düşünülen menopoz; aslında vücudun normal işleyişinin devam ettiği, kadın hayatının neredeyse üçte birini kapsayan doğal bir dönemdir.
Dünya genelinde 52 olan ortalama menopoz yaşı Türkiye’de 47’ye kadar düşmektedir. Sigara kullanımı kadınlarda menopoza girme yaşını yaklaşık 2 yıl daha erkene, doğum sayısının fazla olması ise nispeten daha geç yaşlara çekmektedir. Menopoz yaşını etkileyen birçok sebep olmasına rağmen en önemlisi şüphesiz genetik faktörlerdir.
Menopoz Belirtileri nelerdir?
Ateş basması, terleme, çarpıntı, vajinal kuruluk, uyku ve idrar yapma alışkanlığında bozulma, duygu durum değişiklikleri gibi belirtiler; östrojen hormonunun menopoz ile ani düşüşü sonucunda görülmeye başlar ve her kadında farklı derecelerde hayat kalitesini bozabilir. Ortalama 1-2 yıl sürebilen bu durum 5 yıla kadar da uzayabilir. Ancak altta yatan başka bir hastalığın bulguları menopoz belirtileriyle karışabileceğinden mutlaka doktor kontrolü gerekmektedir.
Menopozda tedavi seçenekleri
Menopozda azalmış hormonların yerine konulması; kadınların bu dönemde yaşadığı şikâyetlerin birçoğunu azaltmakta, dolayısıyla yaşam kalitesini arttırmaktadır.
60 yaş öncesi menopozda olan sağlıklı bir kadın için hormon kullanımı ile ilgili riskler düşüktür. Fakat uzun dönem hormon kullanımı ve ileri yaşta bu tedavinin başlanması çok daha büyük risk taşımaktadır.
Hormon tedavisi koroner kalp hastalıkları, inme ve meme kanseri riskini arttırabileceğinden, kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından, hastaların yaşı, eşlik eden diğer hastalıkları, ailesel yatkınlıkları gibi özellikleri dikkate alınarak bireyselleştirilir. Erken menopoza giren kadınlar en az ortalama doğal menopoz yaşına gelinceye kadar hormon tedavisini kullanabilirler.
Menopozun; depresyon, dikkatsizlik, uykusuzluk, ağlama isteği, halsizlik-yorgunluk, İştah değişmeleri, sinirlilik, isteksizlik gibi nöropsikolojik etkileri sosyokültürel faktörler ve etnik faktörlere bağlı olarak değişmektedir.
Menopozun bu olumsuz etkileri, haftalık yapılan düzenli egzersiz, meyve-sebze ağırlıklı diyet, yeterli uyku, gerektiğinde psikolojik destek almak sureti ile bazen ilaç kullanımına gerek kalmadan hafifletilebilir.
Ayrıca, menopoz dönemindeki kadınlar, hastane bünyesinde bulunan Menopoz okullarına başvurarak bu dönemde yaşayabilecekleri sorunlarla ilgili profesyonel yardım alabilirler.